Bạn đang xem bài viết Viết Kịch Bản Phim Hoạt Hình: Cần Phải Quan Tâm Những Gì? được cập nhật mới nhất tháng 10 năm 2023 trên website Ezlearning.edu.vn. Hy vọng những thông tin mà chúng tôi đã chia sẻ là hữu ích với bạn. Nếu nội dung hay, ý nghĩa bạn hãy chia sẻ với bạn bè của mình và luôn theo dõi, ủng hộ chúng tôi để cập nhật những thông tin mới nhất.
Tất cả những tài liệu biên kịch chúng ta có thể đọc, tất cả những lớp dạy biên kịch chúng ta có thể học, hầu như chỉ chạm đến phần tảng băng nổi: kỹ thuật viết kịch bản dành cho phim người đóng (live-action). Trong khi đó, muốn tìm hiểu về kỹ thuật viết kịch bản phim hoạt hình, thì hầu như… chẳng thấy đâu.
Nghệ thuật hoạt hình, bất chấp việc có nguồn gốc lâu đời, và đóng góp một phần không hề nhỏ cho ngành điện ảnh, lại luôn bị… gạt sang một bên như là một thứ dành cho dân họa sĩ, dân đồ họa, hoặc mấy tay lập trình viên, mà không phải dành cho những “nhà làm phim” đích thực.
Chẳng thấy có ai dậy…Đây là một sự thật khá là đáng buồn, khi hoạt hình là một chất liệu điện ảnh với rất nhiều những nét riêng biệt, độc đáo, và có khả năng kể những câu chuyện bay bổng đầy sức sáng tạo mà phim live-action hoàn toàn không thể làm được (khẳng định luôn).
Điều này cũng rất rõ nét ở những thị trường phim trẻ và giàu tiềm năng, điển hình như ở Việt Nam. Một năm có hàng chục phim ra rạp, nhưng phim hoạt hình Việt thì vẫn vắng bóng.
Không những vậy, phim hoạt hình còn luôn bị khán giả Việt Nam gán cho một cái mác đầy tính xem thường: “phim hoạt hình chỉ dành cho trẻ con” (mà cố tình bỏ qua việc những siêu phẩm của Pixar, ví dụ như 5 phút đầu phim “Up” đã chạm tới trái tim hàng triệu khán giả trưởng thành như thế nào).
Thế nhưng, mình không muốn đi sâu xa hơn về ngành công nghiệp, mà ở đây để nói về biên kịch. Cụ thể hơn, về việc viết kịch bản cho phim hoạt hình, vốn hầu như… chẳng được ai nói đến.
PHIM HOẠT HÌNH CÓ CẦN KỊCH BẢN?Câu trả lời là không. Nghe thì hơi kỳ, nếu không cần thì viết hẳn ra một bài như thế này để làm gì?
Phim hoạt hình có thể chẳng cần kịch bảnMột phim hoạt hình, hoàn toàn chỉ cần bắt nguồn từ một ý tưởng, và một người họa sĩ nghĩ ra đến đâu, vẽ ra đến đó. Nhiều phim hoạt hình của Disney (điển hình như “Wreck It Ralph”) được các nhà làm phim tiết lộ quá trình làm nội dung, sử dụng kịch bản hình ảnh (storyboard).
Vì hoạt hình là một chất liệu mang tính thị giác (vì ý này rất quan trọng nên mình bôi đậm), nên việc các nhà làm phim hoạt hình ưu tiên việc “nhìn” câu chuyện hơn việc “đọc” câu chuyện, có thể nói, là một điều dễ hiểu.
Nhưng, vẫn cần các nhà biên kịchNghe có vẻ hơi buồn nhỉ? Vậy chả nhẽ những người làm biên kịch không có chỗ đứng trong lĩnh vực hoạt hình ư?
Đó là khi những người làm biên kịch coi công việc của mình, là làm việc với con chữ, chứ không phải là với câu chuyện. Một người biên kịch am hiểu nghệ thuật kể chuyện, hoàn toàn có thể trở thành một phần không thể thiếu trong giai đoạn tiền kỳ của một dự án phim hoạt hình.
Tất nhiên, nếu như bạn có khả năng vẽ, dù chỉ là rất thô sơ và đơn giản (đủ để làm storyboard chẳng hạn), bạn sẽ có khả năng được coi như là một Story Artist, trong những quy trình lớn và chuyên nghiệp như của Pixar.
KỊCH BẢN PHIM HOẠT HÌNH: KHÔNG CÓ GIỚI HẠN SÁNG TẠOMột trong những khác biệt lớn nhất giữa phim hoạt hình và phim người đóng, đó là: phim hoạt hình không bị gò bó ở trong thế giới thực.
Phim hoạt hình không bị gò bó trong thế giới thựcVậy thế nào là thế giới thực? Thế giới thực là cái thế giới mà bạn đang sống, nơi bạn bị gò bó bởi những giới hạn vật lý.
Nghe thì có vẻ vô lý, vì trong thế giới điện ảnh của Marvel, các nhân vật bay lượn, biến hình, thậm chí du hành thời gian, mà có thấy gò bó gì đâu?
Nhưng nếu nhân vật của bạn chạy qua mép vực, chạy tiếp thêm một đoạn, cho đến khi tự thấy mình đang đứng lơ lửng trên không trung vài giây rồi mới rơi xuống, thì bạn sẽ phải vỗ đùi và hét lên là: “phim điêu vãi!” Thế nhưng mà đây lại là những tình tiết thường thấy trong những phim hoạt hình kiểu như “Tom & Jerry” hay “The Road Runner”.
Bạn đã hình dung ra chưa?
Thỏa sức bay bổng sáng tạo trong thế giới “ảo”Thế giới trong phim hoạt hình, có thể nói là những thế giới hoàn toàn được tạo ra bởi người làm phim. Có nghĩa là, người làm phim nói cái thế giới đó là như thế nào, thì nó là chân lý. Cũng chính vì lẽ đó, những tình tiết mang tính hư cấu, phi thực tế trong thế giới thực, hoàn toàn có thể được bỏ qua và chấp nhận bởi khán giả xem hoạt hình, vì họ cho rằng những việc đó là hoàn toàn khả thi trong cái thế giới “ảo” mà bộ phim sáng tạo nên.
Vậy nên, chúng ta mới dễ dàng chấp nhận việc một con chuột có thể vừa biết nói vừa có thể biết nấu nướng, việc đám đồ chơi có những cuộc sống riêng của mình, trong thế giới điện ảnh của Pixar, mà không hề thắc mắc về cái logic đằng sau những câu chuyện đó. Ấy chính là ma thuật của hoạt hình!
Thuở bé nếu ai xem “Tom & Jerry” chắc hẳn đã rất quen thuộc với những tình tiết kiểu: mèo Tom đưa tay ra sau lưng, rồi bất ngờ rút ra một cái búa to tổ chảng (to gấp đôi gấp ba lần người của Tom). Quá vô lý luôn. Cái búa đấy ở đâu ra? Ma thuật của hoạt hình.
Ví dụ đỉnh cao của phim ngắn hoạt hình OscarsHay, với bộ phim thắng giải thưởng này chỉ một năm trước đó – “Bao” của Pixar, thì yếu tố sáng tạo thậm chí theo mình còn… “khùng” hơn. Đó là việc… chiếc bánh bao bỗng hóa thành một vật thể sống (và tất nhiên, chẳng ai xem phim thắc mắc về tính logic của điều này cả). Rất tiếc là, phim không có bản chiếu free online.
SHOW, DON’T TELL: THỂ HIỆN, CHỨ ĐỪNG KỂ LỂNgười viết kịch bản thông thường, đôi khi có thể mượn âm thanh, mượn lời thoại, để dẫn dắt câu chuyện. Với phim hoạt hình, thì cái yêu cầu “show, don’t tell” (thể hiện, chứ đừng kể lể) có vẻ như được tuân thủ một cách… gay gắt hơn.
Phim hoạt hình kể chuyện bằng hình ảnhMột lần nữa, mình xin nhắc lại ý quan trọng đã được nói ở phía trên: hoạt hình là một chất liệu mang tính thị giác.
Vậy nên, với phim hoạt hình, phần “hình” mà không hoàn thành được cái nhiệm vụ làm hấp dẫn, lôi cuốn, sáng tỏ câu chuyện của phim, thì coi như đã thất bại ở bước khởi đầu. Không ai khác, các họa sĩ hoạt hình (hay các họa sĩ phân cảnh – storyboard artists) là những người “thấm nhuần” nhất khả năng kể chuyện bằng hình ảnh. Vì không giống các D.O.P trong live-action phải cầm máy và tìm góc quay phù hợp, họ là những người phải tư duy ra bố cục khung hình của phân cảnh từ con số 0, từ a đến z.
Phim hoạt hình chẳng cần nhiều lời thoạiNhiều phim hoạt hình, thậm chí còn chẳng có một tí thoại nào. Có nhiều bộ phim như vậy, không những chỉ hay, mà còn làm rõ nét hơn cái nghệ thuật kể chuyện bằng hình của những người làm hoạt hình. Ví dụ điển hình có thể kể ra là series hoạt hình classic “Tom & Jerry” của hãng MGM, chẳng cần lời thoại, vẫn mang đến những tiếng cười cho khán giả khắp 5 châu.
Hay lấy một ví dụ gần đây hơn: phim ngắn hoạt hình “One Small Step” của TAIKO Studio (được bầu chọn trong top 5 phim ngắn hoạt hình xuất sắc nhất mùa Oscars 2023), hoàn toàn chẳng cần một tí lời thoại nào, vẫn kể được một câu chuyện gãy gọn, xuất sắc, đầy tình cảm và tính nhân văn về sự nỗ lực bền bỉ.
Ở một ví dụ có thể được coi là… đỉnh cao nhất trong nghệ thuật kể chuyện bằng hình (theo quan điểm người viết) đó là ở siêu phẩm “Wall-E” của Pixar. Việc 30 phút đầu bộ phim hầu như không có một tí thoại nào, không những chẳng gây cản trở, thậm chí lại còn là một trong những yếu tố giúp bộ phim đoạt tượng vàng Oscars cho hạng mục Phim Hoạt Hình Xuất Sắc Nhất năm 2009.
Viết được một kịch bản phim không sử dụng đến lời thoại không hề dễ, nhất là với thói quen mượn lời thoại để kể lể giải thích, để exposition của nhiều người làm biên kịch. Vậy nên, viết được những kịch bản phim hoạt hình không thoại cũng yêu cầu cần nhiều tư duy bằng hình ảnh hơn của người làm biên kịch, cũng như sự phối kết hợp hài hòa, ăn ý với người họa sĩ.
Vì đôi khi chỉ trong một cái ánh nhìn, một cái biểu cảm, cũng có thể ẩn chứa cả một câu chuyện dài.
Gây cười bằng physical gagMột hệ quả tất yếu của việc dùng hình ảnh để kể chuyện thay cho lời thoại, đó là việc sử dụng các tình huống gây cười bằng hành động (physical gag) thay vì các câu nói đùa (joke).
Điều này cực kỳ dễ thấy trong những phim hoạt hình dạng như “Tom & Jerry” vì các nhà sản xuất hoạt hình sẽ có thể tạo ra tiếng cười bằng những tạo hình, biểu cảm, tình huống hài hước của nhân vật, phát huy cái điểm mạnh sáng tạo của chất liệu hoạt hình.
Yếu tố này có thể hoàn toàn không thay thế được jokes trong những phim hoạt hình dạng sitcom như “The Simpsons” hay “BoJack Horseman”, nhưng physical gag vẫn là không thể thiếu (trong trường hợp phim hoạt hình theo thể loại comedy).
SẴN SÀNG VIẾT NHIỀU CHỮ HƠN KỊCH BẢN THƯỜNGCách viết kịch bản cho phim hoạt hình, nếu như nhìn vào cụ thể từng câu chữ, cũng sẽ có thể thấy những điểm khác biệt so với live-action. Về phần bố cục, trình bày kịch bản, có thể nói là không có gì khác. Nhưng về cách viết, cũng sẽ có những sự khác biệt đáng lưu ý.
Miêu tả hình ảnh bằng chữNếu như trong phim live-action, bạn có một cảnh quay trên đường phố, bạn chỉ cần viết vài ba câu mô tả là đủ để cho ông đạo diễn phối hợp chỉ đạo cho các đơn vị ở trường quay. Thế nhưng, trong phim hoạt hình, nơi tất cả mọi thứ có xuất hiện trong cảnh phim đều là được tạo ra từ con số 0 bởi những nghệ sĩ hoạt hình, mọi thứ không chỉ đơn giản như vậy.
Ở đây, các nghệ sĩ hoạt hình sẽ kiêm một lúc rất nhiều vai trò: thiết kế bối cảnh, thiết kế ánh sáng, dàn cảnh, góc máy, thiết kế đạo cụ, vân vân và mây mây (còn chưa nói tới cả phần biểu cảm, hành động, diễn xuất của nhân vật).
Vậy cho nên, những mô tả chung chung là không đủ.
Để truyền tải được nội dung câu chuyện, đặc biệt là bằng hình ảnh, các nhà biên kịch phải sẵn sàng viết nhiều chữ hơn bình thường, để có thể đi sâu vào mô tả những hình ảnh mà người xem sẽ được nhìn thấy. Chỉ có cách làm này, mà các họa sĩ hoạt hình mới có thể “thấu hiểu” được cái tinh thần mà nhà biên kịch gửi gắm vào cảnh phim, để có thể biến hóa nó thành hình ảnh.
Độ dài của kịch bảnHãy thử lấy một cảnh sau làm ví dụ:
“Con cáo chạy đuổi theo con chim trên mép vực, rồi ngã xuống hẻm núi.”
Nếu như đây là kịch bản phim live-action, vậy là đủ để cho đạo diễn biến tấu nó ra trên trường quay. Thế nhưng với phim hoạt hình, như vậy là chưa đủ. Hãy tham khảo cách viết sau:
“Con cáo đuổi theo con chim, chân nó mờ đi, chạy qua cả mép vực. Con chim dừng phắt lại, thè lưỡi ra trêu ngươi con cáo, đúng lúc con cáo dừng lại giữa không trung. Nó nhìn xuống cái hẻm núi phía dưới và bắt đầu toát mồ hôi. Nó quay ra nhìn vào camera, nuốt nước bọt “ực” một cái, và rơi như một tảng đá. Cái cổ nó bị kéo dãn ra như sợi dây chun. Nó biến mất khỏi màn hình cùng với tiếng bom rơi, sau đó là một tiếng nổ và một cột khói bốc lên.”
Dài dòng và nhiều chữ hơn hẳn, phải không? Nhưng bù lại, nó vẽ ra một bức tranh tỉ mỉ, chi tiết của cảnh phim. Đồng nghĩa với việc, người biên kịch phải tạo dựng ra được cái hình ảnh – điều mà các ông đạo diễn vẫn thường làm.
Đấy là ví dụ mà mình trực tiếp dịch lại từ Jeffrey Scott, tác giả nội dung của rất nhiều bộ phim và tv-series hoạt hình, bao gồm cả “Monta Trong Dải Ngân Hà Kỳ Cục” của hãng phim hoạt hình Vintata.
Trong những dự án hoạt hình ở Hollywood, thường kịch bản sẽ được nhà sản xuất outsource sang các quốc gia khác để gia công (Trung Quốc, Hàn Quốc, Ấn Độ,…). Do đó, việc viết kịch bản kỹ lưỡng và chi tiết còn nhằm đảm bảo ý tưởng vẫn được rõ nghĩa, chính xác sau quá trình phiên dịch.
Việc phải viết nhiều chữ hơn để mô tả hình ảnh cũng có nghĩa, kịch bản phim hoạt hình sẽ có độ dài trung bình lớn hơn phim live-action. Nếu như ước tính với những bộ phim thường, một trang kịch bản sẽ tương ứng với một phút phim, thì với phim hoạt hình, một trang kịch bản sẽ chỉ tương ứng với khoảng 40 giây phim mà thôi.
KẾTVậy để tóm gọn lại, với hoạt hình là một chất liệu điện ảnh với nhiều nét riêng biệt độc đáo, công việc viết kịch bản cũng yêu cầu người làm biên kịch có những cách tiếp cận khác với những phim người đóng thông thường.
Những yếu tố cần thiết để viết một kịch bản phim hoạt hình xuất sắc bao gồm việc không để sự sáng tạo của mình bị gò bó bởi những giới hạn vật lý trong thế giới thực, việc khéo léo sử dụng hình ảnh để truyền tải và dẫn dắt câu chuyện, thay vì phụ thuộc vào lời thoại. Không những vậy, vì cần phải truyền tải được hình ảnh rõ nét đến các họa sĩ, người biên kịch cũng cần phải sẵn sàng viết… nhiều chữ hơn để mô tả kỹ càng những chi tiết trong khung hình.
Công nghệ sản xuất phim hoạt hình tại Việt Nam đang có những sự chuyển biến tích cực trong những năm gần đây, với sự xuất hiện của nhiều studio hoạt hình tư nhân với chất lượng chuyên môn tốt, tạo nên những sự chú ý nhất định. Thế nhưng, để đến ngày có sản phẩm hoạt hình thuần Việt được ra rạp, cũng cần phải có những kịch bản chất lượng nữa.
Vậy nên, nếu bạn là biên kịch, và muốn khám phá, thử thách bản thân với chất liệu hoạt hình, mình hy vọng rằng bài viết này mang đến những kiến thức hữu dụng.
Thân!
By Minh Mèo
Kịch Bản Sản Xuất Phim Hoạt Hình 3D
Một kịch bản sản xuất phim hoạt hình 3D cần trải qua nhiều giai đoạn và duyệt ý tưởng. Thông thường phim Animation 3D được sử dụng làm phim giới thiệu, phim doanh nghiệp, TVC, game, phim hoạt hình… Kịch bản phim hoạt hình là gì?
Xây dựng kịch bản là công việc đầu tiên trước khi tiến hành sản xuất phim hoạt hình 3D. Nội dung hay cốt truyện đóng vai trò quan trọng để hình thành một thước phim hấp dẫn trong giai đoạn này. Dựa vào ý tưởng cũng như thông điệp truyền thông, mục đích sản xuất phim của doanh nghiệp mà kịch bản sẽ được xây dựng nội dung khác nhau. Từ kịch bản, ê-kip sẽ tiến hành sản xuất và cho ra sản phẩm hoàn chỉnh nhất.
Lý thuyết là vậy, tuy nhiên để có một kịch bản sản xuất phim hoạt hình 3D không phải điều dễ dàng. Nội dung kịch bản đòi hỏi phải hấp dẫn, lôi cuốn và sáng tạo. Kịch bản phim hoạt hình 3D không giống với kịch bản phim giới thiệu thông thường. Mỗi thể loại đều có những cách viết và ý tưởng khác nhau. Người biên tập cần có đầy đủ kiến thức về sản xuất Animation và sáng tạo trong sáng tạo để làm nên thước phim hay.
Một vài lưu ý khi viết kịch bản phim hoạt hình 3DĐể có một kịch bản truyền tải đúng thông điệp người biên tập cần nắm rõ các đặc điểm chính cốt lõi của doanh nghiệp. Cụ thể như thông điệp, tính năng của sản phẩm/dịch vụ, diễn giải tốt nhất để giúp khách hàng hiểu rõ về sản phẩm/dịch vụ… Chỉ khi bạn đặt mình vào vị trí khán giả tất thảy bạn sẽ hiểu nhu cầu của khách hàng họ cần gì. Theo đó, kịch bản sẽ dần dần được xây dựng và hoàn thiện.
Hiểu rõ “insight” khách hàng Tạo dựng câu chuyện hấp dẫn từ ý tưởng ban đầuViết kịch bản sản xuất phim hoạt hình 3D cần có cốt truyện. Đó là những nội dung hay câu chuyện xoay quanh ý tưởng được đưa ra. Người biên tập cần khéo léo truyền tải thông điệp đến khách hàng một cách tốt nhất. Điều này giống với việc kể câu chuyện cho một ai đó. Câu chuyện đó để lại ấn tượng cho người tiếp nhận nó hay không nằm ở phần kể chuyện. Câu chuyện có thể mang tính viral. Nếu người tiếp nhận câu chuyện theo hướng tích cực, họ sẽ chia sẻ lại câu chuyện đến mọi người xung quanh.
Xây dựng ngôn từ dễ hiểu, đơn giảnCũng giống với quay phim doanh nghiệp, việc sản xuất Animation 3D cũng cần xây dựng bối cảnh. Đặc tính của phim hoạt hình không giống với phim quay. Phim hoạt hình có thể diễn hoạt truyền tải thông điệp mà không cần lời nói. Đây cũng là ưu điểm của phim hoạt hình, sự kết hợp giữa âm thanh và hình ảnh hoàn hảo gây sức hút mạnh mẽ. Với hình thức quay phim, người biên tập buộc phải sử dụng ngôn từ dễ hiểu, đơn giản để khách hàng hình dung ra được thông điệp mà doanh nghiệp muốn truyển tải.
Các bước tiến hành viết kịch bản phim hoạt hình 3D Bước 1: Lên ý tưởngXây dựng ý tưởng phù hợp với insight khách hàng giúp bạn đem lại hiệu quả truyền thông cho doanh nghiệp. Ý tưởng cần thực hiện bằng cách thu thập thông tin và hiểu biết về đặc thù, tính năng sản phẩm/dịch vụ.
Bước 2: Duyệt kịch bảnTại TVC360 Việt Nam, kịch bản sẽ được khách hàng duyệt trước khi bắt tay sản xuất. Việc trao đổi và thống nhất ý tưởng trong kịch bản sẽ đảm bảo thông điệp được truyền tải một cách đầy đủ.
Mẫu kịch bản sản xuất phim hoạt hình 3D cơ bản Nội dung chínhThông điệp mà doanh nghiệp muốn truyền tải là gì?
Phong cách thể hiệnPhim viral
Hình thức trẻ trung, hiện đại kết hợp công nghệ 3D với cảnh quay thật tạo ấn tượng người xem
Motion graphics
Infographic
Stopmotion
…
Đối tượng hướng đếnDoanh nghiệp nhắm đến đối tượng cần truyền tải thông điệp là ai? Đặc điểm của tệp khách hàng?
Tiêu chuẩn kỹ thuậtThời lượng:
Hình ảnh: kỹ xảo VFX, đồ họa cao cấp
Chất lượng phim:
Chất lượng âm thanh:
Kịch bản chi tiếtTVC360 tự hào là đơn vị hàng đầu trong việc sản xuất phim hoạt hình. Ê-kip sản xuất với nhiều năm kinh nghiệm. Mỗi sản phẩm của chúng tôi đều được “chắt chiu” và xây dựng ý tưởng kịch bản hấp dẫn. Trang thiết bị hiện đại đem lại sản phẩm làm hài lòng mọi yêu cầu từ khách hàng. Trải nghiệm ngay chất lượng dịch vụ tại TVC360 Việt Nam ngay từ bây giờ!
Kịch Bản Phim Tài Liệu Truyền Hình
Kịch bản phim tài liệu truyền hình
Dù nguồn đề tài có phong phú đến đâu thì phim tài liệu truyền hình đều phải tuân thủ một nguyên tắc: được sử dụng tất cả các thủ pháp nghệ thuật điện ảnh và truyền hình nhưng chất liệu của nó phải là con người, sự kiện có thật…
Chất “bột” kịch bản
Với sự kết nối nhanh của các phương tiện truyền thông hiện đại, phim tài liệu cũng đang có nhiều cơ hội và thách thức làm mới mình, làm mình ngày trở nên giàu sức sống, hấp dẫn vừa sâu lắng, đậm tính nhân văn, gợi mở, đột phá… Cũng có nhiều câu hỏi đặt ra về vai trò kịch bản trong phim tài liệu. Phim tài liệu có cần kịch bản không? Hay người làm phim tài liệu chỉ cần đề tài, cương gạch vài dòng chi tiết được đơn vị sản xuất chấp nhận, rồi ê-kíp được thành lập: đạo diễn, quay phim… Và cứ thế mà thực thiện. Bằng cách này, nhiều bộ phim lần lượt ra đời, được công chúng đón nhận, cũng có phim đạt được những giải thưởng cao quý.
Đó là một thực tế. Thực tế này đòi hỏi biên kịch vừa là đạo diễn. Trong quá trình thực hiện, kịch bản và phim hoàn chỉnh dần. Nhưng một thực tế khác, ai cũng hiểu, phim tài liệu truyền hình là sản phẩm của cả một tập thể, được thực hiện trong một dây chuyền sản xuất công nghệ. Tác phẩm báo chí dạng này không chỉ bị phụ thuộc vào cơ chế, con người mà còn phụ thuộc rất lớn vào cơ sở vật chất, trang thiết bị, máy móc. Nếu như trong báo in, để thực hiện một bút ký hay phóng sự, tác giả chỉ cần một cây viết, chiếc máy ảnh, quyển sổ ghi chép là có thể lên đường tác nghiệp thì trong truyền hình, để thực hiện một tác phẩm báo chí, một đoàn làm phim được thành lập, gồm các thành viên gắn bó nhau bằng những công việc mang tính chuyên nghiệp. Căn cứ vào kịch bản, phòng tài vụ tính toán, cho mức kinh phí thực hiện. Và vì thế, vai trò kịch bản không thể phủ nhận được, khi càng ngày, những người làm phim tài liệu truyền hình càng nỗ lực vươn đến sự chuyên nghiệp.
Nguồn đề tài của phim tài liệu truyền hình hiện nay rất phong phú: Lịch sử, truyền thống, chân dung hội nhập và phát triển, văn hóa, môi trường, những vấn đề nóng bỏng của xã hội, những khám phá từ sự lãng quên… Nhưng dù nguồn đề tài có phong phú đến đâu thì phim tài liệu truyền hình đều phải tuân thủ một nguyên tắc: được sử dụng tất cả các thủ pháp nghệ thuật điện ảnh và truyền hình nhưng chất liệu của nó phải là con người, sự kiện có thật,…
Vì lẽ đó, biên kịch cần có góc nhìn báo chí, nhằm phát hiện đề tài trong muôn trùng sự kiện, phát hiện ra chân dung trong hàng triệu chân dung, phát hiện ra những viên ngọc quý bị chôn vùi dưới lớp bụi thời gian, phát hiện ra những vấn đề nóng bỏng của thời đại…; chủ động tìm đến đơn vị sản xuất, đề xuất, thuyết phục. Đơn vị sản xuất yêu cầu: “Kịch bản đâu?”. Vậy là ở bước khởi đầu của sự chuyên nghiệp, phim tài liệu không thể thiếu vai trò biên kịch.
Nguồn đề tài phim tài liệu truyền hình phần lớn từ chủ trương của Hãng phim, đề xuất của cộng tác viên. Đơn vị sản xuất với trách nhiệm cơ quan truyền thông phục vụ chế độ, phục vụ an sinh xã hội, đã nhạy bén định ra những đề tài thực hiện. Những dự án phim lớn như “Ký sự Mê Kong”, “Ký sự hỏa xa”, “Hành trình theo chân Bác”, “Huyền thoại Mẹ Việt Nam Anh Hùng”…, càng không thể thiếu vai trò biên kịch. Một sự huy động lớn về tài năng, trí tuệ, tâm huyết của ê-kíp thực hiện, không thể định hình với đề cương sơ sài, vài gạch đầu dòng sơ lược mà cần phải có những kịch bản khoa học và chuyên nghiệp.
Một kịch bản khoa học và chuyên nghiệp ít nhất cũng làm nhiệm vụ gợi mở, dẫn đường cho ê-kíp thực hiện, chỉ ra những nhân vật cần gặp gỡ, những địa chỉ cần đến, những vấn đề cần lưu ý, phản biện… Kịch bản phim tài liệu ít ra là nguồn thông tin để ê kíp thực hiện tham khảo, tạo tiền đề cho sự sáng tạo của đạo diễn và ê-kíp thực hiện.
Nhưng ở bước khởi đầu, một kịch bản phim tài liệu đuợc hình thành từ sự đơn độc của biên kịch. Được đơn vị sản xuất chấp nhận hay giao đề tài, tác phẩm báo chí của bạn xem như thành công quá nửa. Vậy còn chần chờ gì mà không đẩy nhanh tiến độ công việc. Trước khi bắt tay viết kịch bản, vai trò nhà báo của biên kịch trong công đoạn thu thập và chọn lựa tư liệu được phát huy triệt để. Trong nhiều phim tài liệu, việc thu thập và chọn lựa tư liệu là cả một quá trình. Biên kịch phải sống cùng nhân vật, đề tài, lắng nghe, chọn lọc tư liệu trong núi tư liệu, thông tin được cung cấp. Với một phim tài liệu bị khống chế dung lượng khoảng 20 phút sẽ không cho phép người làm phim tham lam, đưa tất cả chi tiết lên phim mà phải chắt lọc, tìm ra những chi tiết đắt, phải biết thể hiện, tái hiện nhân vật, đề tài của mình. một cách thông minh.
Với góc nhìn báo chí, biên kịch phải biết phát hiện tính cách của nhân vật, sự độc đáo của đề tài, trong sự bình thường, ẩn khuất,. Một kịch bản phim được viết nên là cả quá trình điều tra, tiếp cận nhân vật, thu thập thông tin, dữ liệu, chọn lựa tư liệu… Và cuối cùng là sự “gạn đục khơi trong”, chọn lựa những chi tiết đắt giá nhất, vừa tính đến hoàn cảnh khả thi để thực hiện những cảnh quay. Một kịch bản khi gởi đến đơn vị sản xuất là phim đã được diễn ra trện giấy- khâu quan trọng đầu tiên, quyết định không nhỏ vào sự thành bại của phim.
Tuy nhiên, khác với báo in, kịch bản phim tài liệu truyền hình cũng chỉ là bước khởi đầu của dây chuyền công nghệ sản xuất truyền hình. Khi đã được Ban giám đốc duyệt, ra quyết định sản xuất phim, nó còn trải qua nhiều công đoạn nữa.. Trong quá trình thực hiện, “kịch bản” còn được sáng tạo bởi ê-kíp làm phim: sự đồng cảm, cảm nhận, phát hiện thêm nhiều chi tiết, tình huống thực tế của đạo diễn, tài năng của quay phim… Nhiều đạo diễn nhận kịch bản, đi thực tế, than phiền có nhiều nhân vật, chi tiết, tài liệu không còn nữa. Người viết kịch bản cũng tiên liệu những điều bất cập này khi viết, bởi cuộc sống vốn ngắn ngủi, phức tạp, biên kịch viết về nhân vật khi còn sống, khi đạo diễn tìm đến, nhân vật đã chết. Tư liệu hôm nay còn, ngày mai đã bị lấy cắp, bị bán đi, bị thất lạc… Nhưng bổn phận của biên kịch là cung cấp nhiều thông tin, nhiều nguồn trong khả năng có thể được, nhằm định hướng, gợi ý cho người làm phim. Từ kịch bản đến thực tế tiếp cận bao giờ cũng có những khoảng cách nhất định. Khoảng cách ấy thuộc về bản lĩnh, tài năng, sáng tạo, sự linh hoạt, huyền biến của đạo diễn.
Và ở giai đoạn hậu kỳ, đạo diễn thêm một lần sáng tạo, hoàn chỉnh tác phẩm của mình. Tóm lại, từ “bột” của kịch bản, phim tài liệu truyền hình được huy động bởi một lực lượng hùng hậu, cùng dự phần với mình (đạo diễn, họa sĩ, âm nhạc, tiếng động, lời bình… ), để làm nên “chất hồ” lấp lánh trên màn ảnh, chuyển tải đến công chúng.
Phim tài liệu từ “mấy tấm hình, vài quyển sách”
Tôi còn nhớ lúc còn sống, cố NSUT- đạo diễn Nguyễn Đăng Cầu than thở: “Hãng phim đì anh, giao cho anh kịch bản làm phim tài liệu chỉ với mấy tấm hình, vài quyển sách, làm sao mà hay được”. Tôi an ủi anh: “Vì hãng phim biết anh có tài, có tâm huyết mới dám giao cho anh những phim khó như vậy. May mà còn có được “mấy tấm hình, vài quyển sách”. Nói là nói vậy, cặm cụi đào bới, anh cũng làm được những phim đoạt huy chương vàng, bạc từ “mấy tấm hình, vài quyển sách”. Thường đó là những phim tài liệu về những nhân vật tầm cở đã không còn trên dương thế. Một số người ra đi, để lại núi tư liệu ngồn ngộn. Một số người để lại cho đời rất ít ỏi những thông tin, những mối quan hệ, thậm chí “không một tấm hình, không một dòng địa chỉ”. Nhưng với cái tâm của người làm phim, người chết đã sống dậy, tỏa sáng, lộng lẫy trên màn hình. Không biết thì thôi, biết được sự cao lớn lồng lộng, sự hy sinh lớn lao của nhân vật, với người biên kịch, không tìm lại những con người đã chết, thật có lỗi. Tham gia dự án phim “Huyền thoại Mẹ VNAH”, tôi thấy mình thật có lỗi nếu như không viết về những Mẹ VNAH đã chết. Chết không có nghĩa là hết. Bởi ít nhất nương rẫy, núi non còn in hình dáng mẹ. Bởi những người còn sống mang nặng ân tình của mẹ, bởi có những bà mẹ dám đứng trước họng súng kẻ thù, chấp nhận bị xẻ thịt, phân thây, bị ném dưới giếng sâu… để bảo vệ con, cho con mình được sống. Vì mẹ đã hy sinh, đã chết mà người còn sống càng phải viết, làm phim về mẹ, để mẹ sống mãi cùng các thế hệ cháu con, để vẻ đẹp bất tử của những bà mẹ Việt Nam trường tồn cùng non nước. Chỉ với bức chân dung xinh đẹp, đường bệ, sang trọng của Mẹ VNAH Hà Thị Tháng, nữ đạo diễn Ngọc Lan đã làm sống dậy truyền thống anh hùng của quê hương Hóc Môn-Bà Điểm mười tám thôn vườn trầu nổi tiếng. Chỉ với vài bức chân dung, vài lá thư gởi cho con của mẹ VNAH Nguyễn Thị Diệu Hương, bản thân là liệt sĩ, nữ đạo diễn An Bình đã làm rơi nước mắt nhiều khán giả, bởi tình yêu con dung dị, đằm thắm, sâu thẳm của một bà mẹ Việt Nam dành cho con gái. Nhiều đạo diễn ái ngại khi được giao những kịch bản về những người đã chết. Nhưng bạn hỡi, đừng nãn lòng, hãy đi tìm, rồi sẽ gặp biết bao điều kỳ diệu. Nếu có có tâm huyết, có lòng can đảm, bạn sẽ được cuộc sống đền đáp xứng đáng.
Để phim tài liệu giàu sức sống
Cầu nối thân thiện – Tăng cường mạng lưới cộng tác viên
Có một thực tế không phủ nhận được, hiện nay, chỉ một số hãng phim Nhà nước- đặc biệt các hãng phim truyền hình mới có nhiều cơ hội thực hiện những bộ phim tài liệu. Hiếm hoi một số biên kịch, đạo diễn tâm huyết với nghề ở bên ngoài hãng phim, bỏ tiền túi hoặc kêu gọi đầu tư thực hiện. Nếu có được cầu nối thân thiện giữa những biên kịch, đạo diễn tâm huyết, các nhà đài sẽ tăng cường nguồn nhân lực, tiết kiệm được chi phí, vừa tạo điều kiện cho các biên kịch, đạo diễn thực hiện tác phẩm của mình. Tất nhiên, đó phải là những sản phẩm có chất lượng và Hãng phim truyền hình chịu trách nhiệm về chất lượng phim.
Cần mở rộng mạng lưới cộng tác viên – đặc biệt là biên kịch – những người đầu tiên đưa ra ý tưởng thực hiện phim tài liệu. Hãy tạo cho họ cảm giác Hãng phim là nơi dễ tiếp cận, thân thiện, sẵn sàng chào đón, lắng nghe, chia sẽ những ý tưởng; Hãng phim là nơi xứng đáng nhất để biên kịch dâng tặng những tinh hoa.
Mở rộng đề tài, đổi mới cách thể hiện
Hơn lúc nào hết, cuộc sống thời thế giới phẳng, với ảnh hưởng biến đổi khí hậu, cuộc chiến năng lượng, tài nguyên, sự thay đổi các giá trị sống… mở ra những đề tài sống động, phong phú, hấp dẫn tột độ cho các nhà làm phim tài liệu. Cũng đừng nghĩ đề tài truyền thống là cũ. Người làm phim cần làm mới khi thể hiện những đề tài cũ này. Nhiều phim tài liệu rất hay- đặc biệt phim tài liệu chân dung. Nhưng rất tiếc, người làm phim khuôn cứng cách thể hiện. Đạo diễn kể chuyện nhân vật trong lúc làm phim. Sau đó, công chúng không còn được biết đến “phần đời phía sau” còn lại của họ nữa. Vì vậy, cần “đeo bám” nhân vật sự kiện trong phim tài liệu, tạo hiệu hướng tương tác, để phim xâm nhập sâu rộng, tác động mạnh mẽ vào công chúng.
Kinh phí thích hợp cho phim tài liệu
Nhiều lý do, kể cả kinh phí cho phim tài liệu ở các hãng phim cũng rất hẩm hiu. Thật ra khi ngồi phân tích các nguyên nhân cũng là lúc tôi muốn bày tỏ nỗi bức xúc của mình. Thật lý tưởng nếu như rủng rỉnh tiền, biên kịch – đạo diễn sẽ chuyên tâm thực hiện những bộ phim mà mình thích, “bán” cho các nhà đài để “tái sản xuất”. Khi làm phim mà không lo đến kinh phí, không lo bị giới hạn sự sáng tạo, được chấp nhận nhiều phong cách, tôi nghĩ phim tài liệu sẽ có sức sống hơn, mới hơn, tươi hơn. Hiện nay những người làm phim tài liệu tự do rất hiếm hoi, bởi trước mặt họ là những cánh cửa hẹp.
Giờ vàng thích hợp cho phim tài liệu
Cùng với sự phát triển của các phương tiện truyền thông hiện đại, đề tài phim tài liệu ngày càng đa dạng, phong phú, đi vào mọi ngóc ngách đời sống con người. Nếu như phim truyện Việt Nam những năm gần đây được sản xuất ồ ạt, đua nhau lên sóng, gây nhiều sự chú ý của dư luận thì phim tài liệu dường như trầm lắng hơn. Không phủ nhận được tầm quan trọng của phim tài liệu trong tác động đến công chúng nhưng giờ vàng cho phim tài liệu rất hiếm hoi. Đó là một yếu tố khá quan trọng, lý giải vì sao phim tài liệu ngày càng ít được sự quan tâm của khán giả. (Cùng một phim tài liệu, phát sóng lúc 8 giờ tối, có đến 3 triệu khán giả nhưng phát song lúc 6 giờ sáng, hoặc 1 giờ chiều, chỉ vài ngàn khán giả).
Thật ra, nói thì dễ, bắt tay vô làm mới thấy mọi việc không đơn giản. Cần huy đồng nhiều nguồn lực để phim tài liệu đồng hành với đời sống công chúng. Để phim tài liệu có sức sống đòi hỏi nỗ lực bức phá, làm mới mình không chỉ cả đơn vị sản xuất lẫn người thực hiện. Chúng tôi mong những cá tính, sáng tạo trong phim được chấp nhận, có được sự quan tâm đúng mức, sự chia sẻ thiết thực để phim tài liệu truyền hình ngày càng tươi trẻ và giàu sức sống.
Tác giả bài viết: Trầm Hương
Từ khóa:
n/a
Đánh giá bài viết
Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá
20 Bí Quyết Viết Kịch Bản Hoạt Hình
Cars làm say mê mọi thế hệ khán giả với một kịch bản vô cùng hấp dẫn
1. Bạn hãy ngưỡng mộ nhân vật vì những cố gắng của họ hơn là thành công mà họ đạt được. Có vẻ như câu: “Đích đến không quan trọng bằng hành trình đến đích” nên được các nhà biên kịch áp dụng một cách triệt để khi bắt tay vào xây dựng hình tượng nhân vật trong các bộ phim hoạt hình.
2. Luôn thuộc lòng quy tắc hãy tạo ra sự thú vị với tư cách là một khán giả chứ đừng thỏa mãn bản thân khi là một người viết. Bạn nên nhớ, hai nhóm người này rất khác nhau.
5. Đặt ra nguyên tắc: Đơn giản hóa, nêu bật trọng tâm, gắn kết các nhân vật, tạo bước ngoặt bất ngờ. Bạn sẽ cảm thấy giống như mình sẽ bỏ ra nhiều chi tiết, chất liệu có giá trị nhưng nó sẽ khiến bạn thoải mái, tự do khi viết.
6. Nhân vật của bạn tài giỏi ở mặt nào, tự tin vì điều gì? Hãy ném họ vào trạng thái đối nghịch, thử thách họ, để xem họ xoay sở như thế nào?
7. Chuẩn bị cho cái kết trước. Tính toán và dự tính cho nó khi câu chuyện đang ở hồi giữa. Điều này thật sự cần thiết bởi những cái kết hay thường khó khăn, nên hãy tính toán trước.
8. Hãy kết thúc câu chuyện của bạn cho dù là nó chưa hoàn hảo. Trong một thế giới tưởng tượng bạn có nhiều lựa chọn, nhưng hãy quyết định. Bạn có thể làm tốt hơn ở lần tiếp theo.
Finding Nemo là một trong những bộ phim hoạt hình hay nhất mọi thời đại
9. Khi bạn bị bối rối, hãy lập một danh sách những điều tiếp theo sẽ không xảy ra. Nhiều lần như vậy, những chất liệu khiến bạn bối rối sẽ lộ diện. 10. Phát triển từng phần của câu chuyện mà bạn thích. Điều mà bạn thích đó chính là một phần của bạn. Bạn có thể nhận ra như vậy là bởi bạn đã sử dụng nó.
11. Viết ghi chú ra giấy để bạn có thể nhớ các chi tiết. Nếu nó cứ ở trong đầu bạn, thì dù đó là một ý tưởng hoàn hảo, bạn sẽ không bao giờ chia sẻ được với bất cứ ai.
12. Bỏ qua điều đầu tiên đến trong tâm trí bạn. Và điều thứ 2, thứ 3, thứ 4, thứ 5 cũng hiển nhiên bị loại trừ. Bản thân bạn sẽ thấy ngạc nhiên.
13. Hãy để cho nhân vật của bạn có thể bộc lộ những quan điểm riêng. Khi bạn ngồi viết, những chuyện tiêu cực/dễ dãi có thể không là gì nhưng với khán giả xem phim, nó là liều thuốc độc
14. Tập trung vào các câu hỏi sau: Tại sao bạn phải kể câu chuyện này? Lòng tin mãnh liệt từ tận đáy lòng của bạn – yếu tố quan trọng nuôi dưỡng câu chuyện của bạn là gì? Đó chính là trái tim của nó.
15. Đặt mình vào hoàn cảnh của nhân vật và tự hỏi nếu ở trong tình huống này, bạn sẽ cảm thấy như thế nào? Lòng trung thực, cộng với sự tín nhiệm sẽ giúp bạn vượt qua những tình huống gian nan nhất.
Phim Up là một tác phẩm hoạt hình gây xúc động với bất cứ ai
Làm Thế Nào Để Viết Được Một Kịch Bản Phim Truyền Hình?
Viết kịch bản vốn không phải là cái gì cao sang trong nghệ thuật sáng tác. Nó chỉ là ngành nghề phổ thông, giống như những người quét dọn vệ sinh. Mỗi người trong chúng ta đều có khả năng trở thành một biên kịch hoặc một đạo diễn. Đương nhiên là có khả năng mà thôi. Chúng ta biết viết không có nghĩa ngay lập tức chúng ta có thể trở thành chuyên gia. Muốn thành chuyên gia, trước tiên phải hiểu hai chữ chuyên nghiệp. Nếu như kịch bản mà bạn viết không chuyên nghiệp thì những người giám định kịch bản hoàn toàn có lý do để quăng nó thành đống giấy lộn. Những sai lầm trong sáng tác kịch bản phim
1. Viết không trực quan
Ở bên trên có nhắc tới chuyện có người nói kịch bản là hình thức của tiểu thuyết, không phải là không được, nhưng nên nhớ đây là văn học kịch bản. Ví dụ: Trong tiểu thuyết Bạn có thể viết vài trang miêu tả thân thế, bối cảnh, gia đình, hoặc nói về diễn biến tâm lý quá trình đấu tranh nhưng mấy thứ này không thể nào biểu hiện lên trên màn ảnh được. Ở kịch bản phim chỉ viết được những gì mà khán giả có thể cảm thụ được thông qua màn hình mà thôi.
2. Đừng chỉ đạo đạo diễn hay diễn viên
Trong kịch bản đừng có viết máy quay góc bao nhiêu khoảng cách thế nào,tiêu cự bao nhiêu…Đừng bao giờ dạy đạo diễn hay quay phim; vì đây không phải việc của bạn. Trong kịch bản đừng quan tâm tới camera. Trong kịch bản nếu thực sự muốn ý tưởng đúng góc quay nên sử dụng một vài thuật ngữ chuyên dụng ví dụ: angle on, another angel, wide angle, POV ….
Kịch bản sáng tác nhập môn.
Ở Mỹ các nhà làm phim Hollywood có một quy tắc cho các nhà biên kịch : Ở Trung Quốc cũng có quy tắc là : Khởi, Thừa, Chuyển, Hợp
Thái độ
Chủ đề
Chủ đề cần chính xác, quán triệt, không chút nghi ngờ. Nếu không xác định trước sẽ rất dễ bị lầm đường lạc lối.
Chủ đề giống như một cái chỉ nam, dẫn dắt kịch bản. Quan trọng là nó giúp cho người viết không bị lệch khỏi quỹ đạo. Ví dụ như viết về Hoàng đế Lê Lợi, ông ta có công dẹp giặc thống nhất đất nước nhưng lại giết hại trọng thần, vu oan giá họa…Nếu người viết muốn khắc họa hình tượng Lê Lợi là một ông vua tốt sẽ không xoáy sâu vào tình cảnh hoàng đế hại chêt công thần….
Phần 2 : Sáng tạo xung đột.
Muốn hấp dẫn khán giả tất yếu trong kịch bản cần có là xung đột, kịch tính. Vậy sáng tác xung đột kiểu gì ? Có mấy phương pháp?
Phương pháp 1:
Nhân vật chính muốn làm một việc nhưng lại luôn có lực lượng chống lại hắn .Ví dụ một phạm nhân chịu đau khổ khi bị giam cầm, muốn ra tù về với vợ con, hòa đồng với sinh hoạt nhưng vợ hắn trốn tránh hắn, không tiếp thu hắn, mà làng xóm lại kỳ thị.
Phương pháp 2: Không thể hòa giải được quan hệ
Giữa nhân vật chính với nhau có thể không có xung đột mâu thuẫn nhưng kết hợp lại cùng một chỗ lại phát sinh trò hay. Gỉa sử thế này nam nhân vật chính có một cô vợ đanh đá chua ngoa, khi lấy nhau điều kiên kinh tế khó khăn phải về sống với mẹ. Người mẹ của nhân vật chính này cũng là kẻ tám lạng vs người nửa cân với cô vợ. Vậy là xung đột mẹ chồng con dâu xảy ra。
Phương pháp 3: Không biết nên gọi phương pháp này là gì. Gỉải thích nó thế này: đó là cho phép khán giả biết một vài việc mà nhân vật chính không biết. Trong các bạn chắc nhiều người xem Giày thủy tinh của Hàn Quốc. Đây chính là bộ phim viết theo cách này. Người xem đều biết nhân vật chính là ở đây là 2 cô gái chị em bị thất lạc nhau nhưng diễn viên nữ chính lại hoàn toàn không biết, dẫn tới giữa họ phát sinh xung đột….
Ở phương thức thứ 3 này chúng ta nghiên cứu một phần ví dụ nhỏ hơn đó là cho khán giả thấy nhân vật chính đi một con đường lệch lạc.
Phương pháp 4: Hạn chế về mặt thời gian
Ví dụ như thiên thạch còn vài ba giờ đâm vào trái đất, chính phủ VN chúng ta còn rất it thời gian để đưa người lên sao Hỏa…điều này sẽ tạo ra tính gấp rút cho người xem đến khi vấn đề được giải quyết họ mới thở phào nhẹ nhõm mà không biêt bị lừa.
Hay như bom trên xe buýt, luôn được cài thời gian để người xem biết…
Phương pháp 5: Bước ngoặt
Phần tiếp theo: Kỹ xảo
Kỹ xảo trong cánh viết : Điều này ít các biên kịch ở Việt Nam đạt tới, đó là mai phục một điều gì đó ở đầu câu chuyện dẫn tới sự tò mò suy đoán của người xem với vấn đề đó, khiến họ có hứng thú xem tiếp các tập tiếp theo.
Những điều nên tránh trong việc viết kịch bản phim.
1. Viết kịch bản trở thành viết tiểu thuyết
Kịch bản sáng tác và viết tiểu thuyết là 2 dạng khác nhau. Phải biết rằng viết kịch bản mục đích là dùng chữ nghĩa văn tự để biểu đạt hình ảnh liên tiếp. Người viết cần cho khán giả thấy được văn tự nhưng lại liên tưởng đến hình ảnh.
Gỉả sử trong tiểu thuyết có đoạn viết:
+ Ngày hôm nay là ngày thông báo kết quả học tập. Tất cả mọi học sinh đều rất hồi hộp. Thầy giáo của Minh chậm rãi phát phiếu điểm cho từng học sinh. Minh ngoài hồi hộp còn rất lo lắng. Minh sợ kết quả không tốt sẽ không biết ăn nói làm sao với cha mẹ mình.
Đây là một đoạn trong tiểu thuyết, nghĩ thử xem, nếu trong kịch bản có đoạn này vậy làm sao để diễn viên biểu đạt nội tâm.
Chúng ta thử biến nó thành kịch bản thế này.
Tại phòng học, mọi học sinh đều ngồi ngay ngắn, ánh mắt đều chăm chú nhìn thấy giáo. Thầy giáo cầm trên tay một tập giấy trắng, ông chậm rãi đi lại phát cho từng học sinh. Cuối lớp, hai tay Minh nắm chặt, mồ hôi từ trên trán chảy xuống vạt áo, vẻ mặt hoang mang. Minh nhìn ra ngoài, hình ảnh bố mẹ lại hiện ra, bố mẹ cười nhìn Minh mặc đồng phục. Bố Minh cười nói: Con làm bài tốt chứ. Minh : Dạ…vâng…tốt bố ạ
Bỗng nhiên tiếng thầy giáo vang lên: Trần văn Minh
Thầy cầm tập giấy tiến lại gần chỗ Minh.
Đây là đoạn kịch bản, nhìn xem có thể hình dung ra hình ảnh được không? Tạm thời chưa nói đến phân cảnh, các bạn có thể thấy sự khác nhau giữa tiểu thuyết và kịch bản rồi chứ?
2. Trong kịch bản dùng quá nhiều đối thoại
Kịch bản không thích hợp phải dùng quá nhiều đối thoại, nếu không sẽ dẫn đến cứng nhắc và gượng ép, thiếu đi động tác kèm theo khiến cho kịch bản trở lên vô vị. Phải biết rằng bạn viết chính là biểu đạt hình ảnh mà không phải là dùng ngôn ngữ bác học.
Một kịch bản tốt đối thoại ít, hình ảnh nhiều, dẫn đến biểu đạt được nhiều hơn.
Ví dụ viết về một người nghe điện thoại, đừng cho nhân vật ngồi ở bàn điện thoại bất động. Nếu nội dung kịch bản cần thiết, cần cho nhân vật đứng lên, cầm điện thoại đi vài bước, tránh cho hình ảnh khô khan, đơn điệu.
3. Kịch bản có quá nhiều chi tiết
Kỳ thực, viết kịch bản cần đơn giản hóa nhiều chi tiết. Mọi người nghĩ thử xem có phải một bộ phim tốt luôn có nội dung đơn giản hay không?
Đây là 3 điều không nên trong việc viết kịch bản phim.
Viết Kịch Bản Phim Hài – Sitcom
Tại sao lại như thế? Tại sao từ vị trí dẫn đầu bây giờ sitcom lại bị quay lưng và phải bị triệt tiêu như thế? Xin phân tích một số lý do:
A. Câu chuyện thiu tính chặt chẽ và thiếu sáng tạo.
Như đã nói, bốn giai đoạn dẫn nhập – triển khai – lật tình huống – cao trào mỗi giai đoạn đều phải có kịch tính với lý do thoả đáng, và câu chuyện cần được chuyển tiếp từ giai đoạn này sang giai đoạn khác một cách tự nhiên. Nhưng thực tế, nhiều trường hợp mà câu chuyện ngay từ đầu đã thiếu hợp lý, chỉ dừng lại ở dạng liệt kê đơn thuần.
B. Sự thành công của sitcom chủ yếu dựa vào lời thoại.
Do đó, tốc độ nói, mật độ giữa lời thoại với lời thoại, hay sự hài hước ẩn trong từng câu nói v. v. . đều cực kì quan trọng. Ngoài ra cũng cần phải có một kết thúc hay bằng tiếng cười nhẹ nhàng. Đây là điều mà sitcom Việt Nam đã bỏ qua mất.
C. Sitcom mang thuộc tính là “phản ánh xã hội và sinh hoạt hiện tại”
để mang lại sự hứng thú và đồng cảm một cách tự nhiên cho người xem. Do đó: – Bối cảnh chính phải là nơi có thể chứa đựng tất cả những câu chuyện trong xã hội của chúng ta. – Mối quan hệ giữa những nhân vật xuất hiện trên nền bối cảnh đó cũng phải mang tính phổ biến và hợp lý. Có như vậy thì mới có được những câu chuyện phong phú và hấp dẫn.
D. Sitcom là dạng hài kịch nên dễ có những cảnh hành động thái quá do sơ suất.
Nhiều trường hợp diễn viên biểu lộ sự kinh ngạc thái quá, vui mừng thái quá, yêu đương thái quá v. v. . làm mất đi tính CHÂN thực của toàn bộ tình huống; hay cũng có nhiều trường hợp phá vỡ nhịp điệu tiết tấu của phim – vốn quyết định sự sống còn của sitcom.
E. Thời gian phân bố trong tập phim nhìn chung không hợp lý.
Như đã nói, một tập sitcom điển hình lý tưởng sẽ gồm khoảng 8~12 cảnh với thời lượng khoảng 30 phút. Nếu để các cảnh dồn dập trong suốt 1 tiếng thì quá dài, hay chỉ có 20 phút cho toàn bộ tình huống thì sẽ chẳng kịp thể hiện gì ngoài việc liệt kê sự kiện, do đó thất bại là điều đương nhiên.
F. Shot quay cơ bản của sitcom là Two Shots (cảnh 2 người).
Thuộc tính của sitcom là tái hiện sinh hoạt thường ngày, nhưng diễn viên lại thiếu sự tìm tòi ngay trong đời sống hiện thực. Do đó mà diễn như một con búp bê khiến khán giả nhàm chán.
TIM HIỂU CÁCH VIẾT KỊCH BẢN SITCOM 1. Sitcom là gì? SITCOM là từ gọi tắt của Situation Comedy, nghĩa là hài kịch tình huống. Mỗi tập phim có độ dài chừng 30 phút với những nhân vật xuất hiện cố định, những tình huống đưa ra mang tính hài hước, và mạch truyện được triển khai theo chiều tiến của thời gian.
Sitcom thường được thu tiếng trực tiếp trước các khán thính giả. Với những đặc trưng như thế nên Sitcom có những hạn chế nhất định, và “những câu chuyện xảy ra trong gia đình” trở thành đề tài lý tưởng cho các bộ phim sitcom.
Mỗi tập cũng tận dụng nguồn diễn viên cố định đã được phân. Chỉ tính đến việc phân vai mang tính cố định này thôi thì cũng thấy khó mà có thể tạo sự thay đổi mới mẻ, vì thế thường
người ta cần cho thêm một số nhân vật bên ngoài, và một vài người có thể thay đổi vai mới để đỡ nhàm chán.
Lý do phải hạn chế vai diễn đó là vì hạn chế về “ngân sách” và “thời gian”, chứ không phải là do sợ nhiều người xuất hiện thì sẽ gây rối phim. Bởi vì ngay từ bước khởi điểm, người ta phải luôn tập trung về phía các “sao”. Nhà biên kịch khi viết kịch bản cũng phải giới hạn trong không gian sân khấu mà mình đã xác định ban đầu cho mỗi tập phim. Việc tạo sân khấu mới (còn gọi là swing) sẽ tốn thêm kinh phí. Chỉ trong trường hợp mà swing thực sự cần thiết cho việc thể hiện câu chuyện, thì khi đó mới sử dụng, nhưng chỉ một hai cái thôi là được rồi. Sitcom do bị hạn chế về kinh phí và bối cảnh (sân khấu), do đó không giống như các dạng kịch bản phim truyền hình khác, việc sống còn của sitcom lúc này dựa vào “đối thoại và nhân vật”. Theo đó, khi viết kịch bản thì không được mạo hiểm đưa ra những cảnh khó quay hay tiêu tốn nhiều kinh phí.
Thực tế cách viết một tập phim hài kịch 30 phút giống với việc viết kịch bản chương trình cho 1 cảnh. Vì phim truyền hình thì dựa trên thị giác, nhưng sitcom thì không thể như vậy. Sitcom phải tạo tiếng cười dựa trên tình huống làm nổi bật nhân vật, các mối quan hệ và dòng câu chuyện. Như vậy, phim truyền hình sử dụng những yếu tố kịch, thông qua những bất hạnh kịch tính để vẽ lên tính nhân văn, nhưng sitcom thì vẽ tính nên tính nhân văn ngay trong sinh hoạt thường ngày. Và phim truyền hình thì cố gắng nói càng ít càng tốt, nhưng sitcom thì lại phải càng nói nhiều càng tốt.
2. Cách tiếp cận sitcom
Có chuyên gia thì cho rằng khả năng viết truyện hài là có thể học được, nhưng cũng có chuyên gia cho rằng đây là cảm giác bên trong – không thể truyền tải được. Hài kịch cũng có giai điệu, nhịp điệu như âm nhạc. Cá nhân tôi tin rằng mọi tác giả có thể phát triển khả năng thính giác mang tính hài kịch của mình thông qua luyện tập, nhưng thực tế thì số người may mắn rất hiếm. Việc làm phim hài hay viết truyện cười cần thiết phải có một năng khiếu đặc biệt.
Vấn đề là ở chỗ nếu bạn có khả năng gây cười thì đây cũng không phải là một điều kiện đủ để bạn viết kịch bản sitcom.
Mọi nhà biên kịch sitcom đều có một điểm chung, đó là cách giải thích hoàn cảnh diễn ra mỗi ngày; Tức là họ có thể nhận thức và giải thích về đời sống theo cách riêng của mình.
Hài kịch và phim truyền hình về bản chất giống như hai mặt của một đồng tiền, nhưng lại khác nhau ở một điểm, đó là cách tiếp cận, hay là quan điểm.
Những tác giả phim truyền hình nhìn sự vật một cách nghiêm trọng, còn tác giả hài kịch thì nhìn sự vật theo hướng hài hước. Tuy nhiên, tình huống viết kịch bản thì lại giống nhau.
Tạo tiếng cười trên những cái chưa hoàn thiện của con người – đó chính là nền tảng để làm nên sitcom – hài kịch tình huống
Khán giả cười khi thấy khuyết điểm của nhân vật bị phóng đại lên. Những khuyết điểm này dường như đâu đó người xem cũng có nó, vì ai trong chúng ta mà không có điểm yếu chứ. Có thể ta không tự nhận thấy nhưng người khác sẽ trông thấy khuyết điểm đó. Vì thế mà bật ra thành tiếng cười.
– Sitcom dành cho gia đình ( “ – Sitcom dành cho giới trẻ ( “ – Nonsense Sitcom (“Cuộc sống của người ngoài hành tinh”). Sitcom gia đình thì dễ tiếp cận hơn, tuy nhiên nếu không có phương pháp chặt chẽ và khéo léo, thì dễ trở thành dạng phim hài dài tập thông thường.
3. Cấu trúc của sitcom
Cấu trúc của sitcom hòan toàn khác với cấu trúc của phim truyền hình. Chẳng hạn, phim truyền hình thực hiện theo dạng nối tiếp liên tục, còn sitcom thường được tạo thành bởi 2 cảnh.
Và trong phim truyền hình thì cấu trúc mâu thuẫn của các nhân vật rất rõ ràng để triển khai các sự kiện, nhưng trong sitcom thì nếu làm rõ mâu thuẫn nhân vật quá thì sẽ khó mà triển khai các sự kiện.
Hiện nay công nghệ làm sitcom Việt Nam cũng chưa cao, nên ngay cả các hãng truyền hình cũng đánh đồng sitcom với phim truyền hình. Điều này là do thiếu hiểu biết về cách tạo mâu thuẫn nhân vật, cách triển khai mạch câu chuyện trong sitcom.
Giờ chúng ta hãy thử giải thích cấu trúc của sitcom dựa trên nội dung do các nhà chuyên môn phân tích sitcom của Mỹ.
Một kịch bản sitcom 30 phút thường bao gồm 2 phần, mỗi phần lại được tạo nên bởi khoảng 4~6 cảnh.
Tuy nhiên, do kịch bản đa dạng tùy theo từng tập hài kịch nên tôi nghĩ cách tốt hơn là chúng ta chọn một tập tiêu biểu trong số những tập được phát sóng.
Trong sitcom, Set-up chỉ toàn bộ công việc cần thiết trước khi bắt đầu làm phim. Đó chính là Nhân vật – Sự kiện – Nguyên nhân của câu chuyện.
Set-up đặt ra yêu cầu mang tính kịch đối với nhân vật sẽ xuất hiện. Do hạn chết về thời gian, set-up phải được hoàn tất trong một hai phương diện.
Nhân vật + đòi hỏi mang tính kịch + trở ngại + mâu thuẫn = tiếng cười
Sau khi đặt ra yêu cầu mang tính kịch, tất cả những cảnh sau đó phải đưa ra những trở ngại đối với yêu cầu trên, rồi tạo những mâu thuẫn xuyên suốt câu chuyện.
Đòi hỏi mang tính kịch đối với các nhân vật càng lớn, những trở ngại càng phức tạp thì kịch bản càng gay cấn và hấp dẫn.
Trong một tập gồm 2 phần, kết thúc phần 1 thì vấn đề đã được giải quyết, tuy nhiên nên để vấn đề này gây ra những vấn đề lớn hơn.
Để từ đó, phần 2 sẽ được bắt đầu bằng một vấn đề, rồi mọi cảnh sau đó sẽ đưa ra nhiều trở ngại hơn trong việc giải quyết vấn đề đó.
Cái làm nên sức mạnh để chúng ta ngồi xem đến phút chót chính là mâu thuẫn. Rốt cục, nhân vật có thành công trong việc đáp ứng các yêu cầu mang tính kịch hay không là do phần này quyết định. Việc giải quyết mâu thuẫn này phải để đến phút chót của tập phim.
Có một số điểm cần phải lưu ý khi viết kịch bản sitcom như sau:
1. Thứ nhất, phải tìm ý tưởng mới mẻ. Tuyệt đối không lặp lại những cái mà người xem đã phải xem chán ở trên TV.
2. Thứ hai, thực hiện khâu set-up thật nhanh. Nên để khán giả biết được hướng của câu chuyện ngay sau khi xem xong cảnh đầu tiên.
3. Thứ ba, tạo cấu trúc câu chuyện thật hiệu quả. Phát triển tình huống và giải quyết tình huống trong phạm vi 30 phút, phải sử dụng toàn bộ thiết bị đạo cụ của sân khấu.
4. Thứ tư, làm chủ được ý kiến riêng của các ngôi sao.
5. Thứ năm, tạo tình huống (twist) và chuyển tiếp (turn) hay trong cốt truyện.
Tôi đã từng nghe một người trong đoàn hài kịch rất thành công nói rằng khi viết kịch bản hài, tác giả không được cố gắng để gây cười.
Điều này cũng đúng vì khi tác giả đi tìm cái thú vị trong kịch bản thì phải tập trung vào yếu tố hài hước, hơn là cấu trúc của nó.
Tác giả sitcom phải sáng tạo nhiều mâu thuẫn và trở ngại thú vị trong từng tình huống nhất định. Những ý tưởng này có tác dụng rất lớn. Mong rằng bạn cũng viết kịch bản như thế. 4. Con đường đến với khán giả
Khi trả tiền đi xem phim, thì dù phim có dở tới mấy, khán giả cũng khó mà bỏ ra về.
Nhưng xem ti vi ở nhà thì khác, nếu họ không hài lòng với nội dung, thì họ sẽ bấm nút chuyển kênh ngay.
Mục tiêu cuối cùng của màn ảnh nhỏ là phải giữ chân ngay được khán giả, và làm sao đó để họ xem liên tục không bỏ được.
Chính vì thế mà truyền hình là phương tiện thông tin đại chúng tồn tại dựa trên “trick” và “hook”. Tác giả cần phải tính toán và nghiên cứu cách làm sao để có thể giữ chân được khán giả thật nhanh thông qua tác phẩm.
1. Phải nhanh chóng đi vào trọng tâm câu chuyện
2. Dẫn dắt các ngôi sao.
3. Đưa sự kiện vào bối cảnh trong nhà.
4. Vận dụng những tình huống phức tạp (twist) và cách chuyển cảnh (turn) thật bất ngờ. Từ “twist” dùng để chỉ việc làm cho tình huống trở nên rối rắm, còn “turn” mang ý nghĩa là lật lại tình huống. Một sitcom hấp dẫn là một sitcom mà trong cốt truyện có những tình huống bất ngờ, không thể dự đoán trước. Trong hài kịch, “twist” và “turn” tạo tiếng cười châm biếm bằng cách đưa ra những mâu thuẫn và tình huống hài hước cần thiết.
5. Đưa những cảnh sinh hoạt vào
6. Kết thúc mỗi phần phải làm sao cho thật gay cấn
Một sitcom 30 phút được chia làm 2 phần. Mỗi phần là một đơn vị độc lập có những vấn đề và cao trào riêng, do đó kết thúc phần trước phải tạo đoạn mở cho phần sau.
7. Chú ý trong từng cảnh, nhất là phần kết thúc cảnh.
Cuối cảnh còn được gọi là điểm nút (button), để chỉ vai trò quan trọng của nó trong việc tháo gỡ vấn đề.
8. Vận dụng “teaser” và “ tag”
“Teaser” để chỉ phần mở đầu tác phẩm, còn “tag” chỉ phần kết tác phẩm. Ý tưởng để tạo ra một kịch bản hay có ở bất cứ nơi đâu. Cái cần thiết với tác giả đó là sự quan sát. Họ cần phải đọc tất cả những ấn phẩm đựơc xuất bản như báo, tạp chí v. v… Trên xe cũng vậy, thay vì nghe nhạc thì phải đặt máy ghi âm ở bên. Trong khi lái xe cũng có thể nảy ra ý tưởng nào đó. Bất cứ khoảnh khắc nào ý tưởng cũng có thể bật ra. Hãy chú ý lắng nghe bạn bè xung quanh nói chuyện, và hãy thử nhớ lại những việc đã diễn ra của mình. Hãy tích cực tìm kiếm ý tưởng ở bất cứ nơi đâu, bất cứ khi nào.
5. Các giai đoạn phát triển câu chuyện
Giờ thì chúng ta hãy thử nghĩ cách làm sao để có thể áp dụng được những lý thuyết đã học cho đến bây giờ. Kịch bản bắt đầu từ đâu đây? Để phát triển câu chuyện, tác giả cần phải trải qua những giai đoạn nào?
Giai đoạn 1: Tìm ý tưởng
TV là phương tiện thông tin đại chúng. Khi cố gắng đưa ra ý tưởng nào đó, nhà biên kịch luôn luôn hỏi: Ý tưởng này liệu có hấp dẫn được ít nhất là vài triệu khán giả xem truyền hình?
Câu hỏi này có ý nghĩa vô cùng lớn. Liệu chúng ta có biết được cái gì hấp dẫn, hấp dẫn theo cách nào đối với chừng ấy con người không? Chúng ta sẽ không thể làm được nếu không nhận ra “chúng ta là khán giả”. Nếu ý tưởng thật sự lôi cuốn được bản thân chúng ta, thì cũng có khả năng người xem cũng đồng cảm. Giả sử ý tưởng này lôi kéo chúng ta không chuyển sang dòng suy nghĩ khác, thì nó cũng sẽ giúp khán giả tiếp tục xem mà không bấm chuyển sang kênh khác khi được thể hiện thành tác phẩm. Hãy tìm ý tưởng khi đặt ra cho mình những câu hỏi “Kinh nghiệm của tôi có thể đồng nhất với đa số người xem được không? Có cái gì chứa đựng bên trong những người xem kia? ”
Đưa ra những “phủ định” (từ chối) cũng được. Dù bạn là ai, dù bạn trông thế nào thì bạn cũng đã từng bị “từ chối”. Nhưng việc phủ định đó đồng thời với việc bạn xuất phát lại.
Khi cảm nhận được mầm ý tưởng đã chín muồi, thì đó là lúc bạn phải chuyển sang giai đoạn tiếp theo.
Người biên kịch tự hỏi mình những câu hỏi cần thiết có thể biết được phản ứng chính xác của khán giả, từ đó gieo mầm ý tưởng. Sau đó, nhà biên kịch viết ra vài dòng để ghi lại ý tưởng cũng như hướng đi của câu chuyện.
Về căn bản thì các dòng ghi nhanh này bao gồm Nhân vật xuất hiện – Đòi hỏi – Mâu thuẫn – Hành động và Giải quyết. Hãy nhớ rằng nếu bạn không thể định nghĩa những điều này, thì bạn cũng không thể viết kịch bản. Trong khi chuẩn bị và viết kịch bản, phải bám theo phương hướng chính của câu truyện, không được đi lệch ra khỏi mục tiêu ban đầu.
Giai đoạn 3: Lập cấu trúc phân bổ thời gian
Giai đoạn này giúp cho kịch bản rõ ràng hơn.
Đối với một bộ phim dài tập, thì khi liên kết các tập nhỏ với nhau chúng ta có một cái nhìn toàn diện về toàn cục bộ phim. Tương tự như thế, trong một tập phim nhỏ thì việc phân nhỏ thời gian một cách rõ ràng cho từng phần của phim cũng cần thiết cho việc triển khai câu chuyện.
Giai đoạn 4: Phát hiện bước ngoặt chính
Việc bạn viết kịch bản mà chẳng chẳng biết mình đang đưa câu chuyện đi đến đâu thì cũng giống như việc bạn đi tìm đường mà chẳng biết hướng nào.
Kịch bản của Screenplay được chia thành 3 phần. Phần 1 là set-up, thể hiện trên kịch bản khoảng 25~30 trang. Quan trọng là cuối phần này phải có một cách chuyển cảnh tự nhiên để giới thiệu phần sau.
Điểm chuyển cảnh quan trọng sang phần 2 – phần triển khai câu chuyện. Phần này được thể hiện trên khoảng 45~65 trang giấy. Điểm chuyển cảnh của phần 2 này sẽ chuyển hướng câu chuyện vào phần 3 của tập phim.
Phần 3 là phần giải quyết vấn đề, được thể hiện trên khoảng 25~35 trang giấy.
Nắm được những điểm mấu chốt chuyển cảnh quan trọng sẽ giúp giải quyết công việc hiệu quả hơn. Về cơ bản, thì trước khi vạch đường đi cho mình phải quyết định đích đến đã. Có như vậy mới không đi lạc khỏi cốt truyện, tạo tiêu điểm và tính rõ ràng cho kịch bản.
Giai đoạn 5: Phát triển nhân vật
Cấu trúc chỉ duy trì cho câu chuyện hợp lý, còn ở mỗi cảnh thì cái mà giữ chân khán giả đó là nhân vật xuất hiện trên phim. Một khi quyết định cốt truyện, cấu trúc thời lượng và điểm chuyển cảnh (turn) rồi thì việc nhân vật xuất hiện như thế nào sẽ tự động được hé mở.
Nhân vật chính mà không nêu bật được cá tính của mình thì kịch bản đó sẽ chẳng đi đến đâu. Ngược lại, nếu nhân vật rõ nét thì không chỉ giúp rất lớn cho người biên kịch, mà còn có thể thay đổi toàn bộ kịch bản theo chiều hướng tốt hơn.
Những người xuất hiện trong cuộc sống riêng tư hay công việc của nhân vật xuất hiện được gọi là nhân vật xuất hiện của câu chuyện. Đời sống và những nơi đến của họ trong phim cũng sẽ mang tính cố hữu, không thể thay đổi.
Để phát triển nhân vật xuất hiện, hãy nhớ rằng không nhất thiết phải chờ đến giai đoạn thứ 5. Có tác giả phát triển nhân vật trước khi tìm điểm chuyển tiếp (turn) hay hình thành cốt truyện. Tuy nhiên, quan trọng nhất là công việc phát triển nhân vật này phải được thực hiện xong xuôi trước giai đoạn 6.
Giai đoạn 6: Đi vào từng cảnh
Sau khi kết thúc công đoạn phát triển nhân vật thì sẽ bước vào giai đoạn xây dựng cảnh – là một điểm chuyển quan trọng của kịch bản. Đây là một trong những công đoạn quan trọng nhất khi phát triển kịch bản – là nơi mà cấu trúc kịch bản được hình thành.
Tại thời điểm này thì chúng ta đã biết mình đang đi về đâu. Vấn đề bây giờ là đến nơi đó bằng cách nào thôi. Vì mục đích này thì chúng ta nên sử dụng Index Card. Mỗi card đều diễn tả một cảnh nào đó. Trên mỗi card có ghi địa điểm, nhân vật xuất hiện trong cảnh, tóm tắt sơ lược đoạn truyện này.
Nên nhớ, nếu như cảnh không thể phản ánh và phát triển cốt truyện, và nếu không thể giải thích tính cách của nhân vật và nội dung của câu chuyện một cách thuyết phục, thì hãy loại nó ra khỏi kịch bản. Trên sóng truyền hình, tuyệt đối không có thời gian thừa cho những cảnh như thế.
Sau khi hoàn tất giai đoạn này, chúng ta lại quay về về quá trình triển khai cơ bản kịch bản. Do có thể thay đổi dễ dàng thứ tự của các card, giai đoạn này có thể điều chỉnh cấu trúc cần thiết của kịch bản.
Giai đoạn 7: Sắp xếp các scene (cảnh)
Đây là giai đoạn viết lại những lời thoại hay tóm tắt những cảnh quay. Chúng ta biết mỗi cảnh cần phải thực hiện vai trò triển khai câu chuyện. Giờ thì chúng ta chuyển sang công việc chuẩn bị dể phát hiện ra những yếu tố bên trong mà mỗi cảnh có thể áp dụng.
Công việc sắp xếp các scene là giai đoạn mang tính sáng tạo cao trong quá trình phát triển kịch bản. Công đoạn này giúp cho câu chuyện trở nên sinh động. Việc mà nhân vật làm là gì? Làm thế nào để thông tin được cung cấp một cách thích hợp? Yếu tố bên trong của mỗi cảnh mà các nhân vật có thể vận dụng đó là gì?
Khi viết scene, đôi khi người biên kịch còn có thể tự do thể hiện ý tưởng và lời thoại hơn cả khi tạo khung kịch bản. Công đoạn này quan trọng không phải là sẽ phải nói thế nào, mà là nói cái gì và làm thế nào để cảnh thật tự nhiên.
Nhà biên kịch trong công đoạn này làm việc cũng giống như người họa sĩ đang ngồi bên giá vẽ. Trước khi viết bản thảo, bạn hãy chỉnh sửa những chỗ cần thiết trong khi cắt, dán các cảnh. Công việc không bao giờ có kết thúc. Một kịch bản tốt chỉ có thể ra đời sau khi thực hiện thật triệt để những công việc cần thiết. Xin đừng xem thường giai đoạn này. Vì con đường tắt thì rốt cục cũng chỉ là con đường tắt mà thôi.
Giai đoạn 8: Viết bản thảo
Những thao tác cơ bản gần như đã hoàn thành. Giờ thì phải bắt đầu đối chiếu với hình thức kịch bản để viết. Giờ bạn phải sử dụng những công cụ như lời thoại, cốt truyện, nơi chốn để kể ra câu chuyện của bạn. Trong quá trình khai thác kịch bản, chúng ta đã phải nắm được trước cấu trúc của câu chuyện rồi. Và cũng phải vẽ sẵn trong đầu cách thức mà câu chuyện được triển khai từ đầu cho đến khi kết thúc, từ việc hình dung ra từng cảnh, cho đến cách truyền đạt thông tin một cách hợp lý.
Điều quan trọng nhất bây giờ chỉ là viết ra tất cả những điều đó. Hãy viết lên tờ giấy. Nhưng không được để những chỉ trích bên trong làm ảnh hưởng đến mình. Không thể cầu toàn trong mọi việc. Hãy nên nhớ rằng, gọi nó là bản thảo, vì nó được viết ra là để tiếp tục chỉnh sửa.
Giờ thì bạn đang ngồi trước tờ giấy trắng và phải đối mặt với hàng loạt những câu hỏi. Liệu mình có thể làm được không? Tuy nhiên, bạn sẽ không thể làm được nếu không có sự đấu tranh. Trước tiên cứ thử đi đã.
Giai đoạn 9: Biên tập lại (công việc sửa chữa kịch bản)
Giai đoạn này chúng ta sẽ mài giũa lại kịch bản, cắt bớt hay thêm vào để hoàn thiện tác phẩm. Phải sửa đến khi câu chuyện phải rõ nét thì mới được. Nhân vật xuất hiện cũng được nhấn mạnh, lời thoại và hành động cũng sắc sảo và chặt chẽ.
Thời điểm này thì bạn được phép tự phê bình. Một tác phẩm kiệt xuất được ra đời trong giai đoạn sửa chữa kịch bản.Công việc biên tập lại chỉ kết thúc khi bạn xem kịch bản của mình và nghĩ rằng trong cuộc đời sẽ không thể viết được kịch bản nào hay hơn thế nữa. Giai đoạn 10: Marketing
Ngay cả khi kịch bản đã hoàn tất thì cũng không được dừng sáng tạo. Lúc này thì nhà biên kịch phải trở thành một nhân viên bán hàng.
Giai đoạn 11: Bán hàng
Khi đã bán được sản phẩm thì lúc này sự nỗ lực của bạn trong suốt thời gian qua sẽ được đền bù.
Cập nhật thông tin chi tiết về Viết Kịch Bản Phim Hoạt Hình: Cần Phải Quan Tâm Những Gì? trên website Ezlearning.edu.vn. Hy vọng nội dung bài viết sẽ đáp ứng được nhu cầu của bạn, chúng tôi sẽ thường xuyên cập nhật mới nội dung để bạn nhận được thông tin nhanh chóng và chính xác nhất. Chúc bạn một ngày tốt lành!